De binnenruimte buiten

Amersfoort rond 1650

Amersfoort Vandaag de dag

Ik heb een bezoek gebracht aan vier verschillende pleinen in Amersfoort:

Hof
Lieve Vrouwekerkhof
Varkensmarkt
Eemplein

Hof (lengte ca.95 m, breedte 35/60m)

Het eerste plein dat ik bezocht heb is de Hof. Het plein heeft zijn naam te danken aan het middeleeuwse bisschoppelijke hof die gelegen was op een uitloper van de Utrechtse Heuvelrug waar de rivier de Eem aan de oostkant met een bocht omheen stroomde. De hof was waarschijnlijk een plaats waar de opbrengsten uit de bezittingen van de bisschop van Utrecht werden geïnd.

De Bisschops hof lag waarschijnlijk niet op de plaats van het huidige plein. Vermoedelijk lag deze aan de noordkant van het plein, waar nu de Sint-Joriskerk staat. In de 13e en 14e eeuw werd de Hof verschillende keren opgehoogd om het voor markten geschikt te maken. In de 16e eeuw werd de Hof bestraat en stond het plein ook wel bekend als Marktveld, de plaats voor alle markten in de stad Amersfoort.

Als ik het plein een andere naam zou moeten geven zou ik kiezen voor Marktplein, omdat de markt iedere vrijdag en zaterdag

plaatsvindt op de Hof. Een andere naam die ik wel goed bij het plein vind passen is het Amersfoortse hart, omdat het plein in de binnenstad van Amersfoort ligt. Het plein is een heel centraal punt en zorgt voor de gezelligheid in de stad.

Alle gebouwen rond het plein zijn gebouwd van steen. De gebouwen die rondom de Hof te vinden zijn, zijn allemaal vrij historisch zoals de Sint-Joriskerk uit het jaar 1248. De gebouwen komen uit verschillende jaartallen, maar vormen wel een eenheid door het toepassen van steen als bouwmateriaal. Sommige gebouwen rond de Hof zijn heel erg mooi gerenoveerd en hebben een vrij 'modern' uiterlijk.

Het plein werd in de 13 en 14 eeuw geschikt gemaakt voor het houden van markten. Vandaag de dag wordt het plein nog steeds gebruikt als marktplein, iedere vrijdag en zaterdag is de markt op de Hof te vinden.
Het is lastig om de Hof binnen één architectuurstroming te plaatsen. De gebouwen die op en rondom het plein te vinden zijn komen allemaal uit verschillende jaartallen. De Sint-Joriskerk is gebouwd tussen de 13e en 16e eeuw en is een echte hallenkerk, de kerk behoord tot de Neogotische stijl. De gebouwen rondom het plein komen uit verschillende architectuurstromingen zoals: Renaissance, Neostijlen en Classicisme. Alle gebouwen zijn heel divers, maar vormen toch een geheel.

De fontein die midden op het plein staat is een middeleeuwse waterput en dus afkomstig uit de middeleeuwen.

De sfeer op de Hof is de hele dag door gezellig. In de zomermaanden is het vaak druk op het plein, alle terrassen zitten dan vol. Naast terrassen zijn er ook veel uitgaansgelegenheden op het plein te vinden, dus ook in de avonden is het erg gezellig en rumoerig. Zelf voel ik me altijd erg veilig als ik in de avond op de Hof loop, omdat er vaak veel politie/handhaving rondlopen die alles in de gaten houden. Tijdens de Coronatijd was de Hof redelijk rustig. Ondanks corona vind de markt nog steeds plaats op de vrijdag en de zaterdag, op deze dagen is het een stuk drukker op de Hof.

Bronnen:

- https://amersfortia.wordpress.com/kaarten

- https://www.leoniehaas.nl

- https://nl.wikipedia.org/wiki/Hof_(Amersfoort)

- https://indebuurt.nl

- https://www.tijdvooramersfoort.nl

- https://wegwijs033.nl

- https://indebuurt.nl/

Lieve Vrouwekerkhof (lengte 55-65 m, breedte ca. 50m)

Het plein ligt op de plaats van de voormalige Onze-Lieve-Vrouwekerk en het omliggende kerkhof. Het plein heeft dus zijn naam te danken aan de kerk die centraal staat op het plein. Zelf zou ik het plein niet zo snel een andere naam geven. Als ik per se een andere naam aan het plein zou moeten geven, zou ik kiezen voor lieve Vrouwenplein of iets vergelijkbaars.

Gebouwen aan/op het plein behoren tot verschillende architectuurstromingen. Het kapelhuis komt uit ca.1500 en is een laat-gotisch pand. Het Kapelhuis is volledig gerestaureerd in 1905 en 1940.

Het pakhuis De Klok is een pand uit ca. 1615 en behoord tot de Renaissance. Kenmerkend aan het pakhuis is de trapgevel en de vensterbogen die met metselmozaïek gevuld zijn. In het jaar 1919 is ook het pakhuis gerestaureerd.

Onze lieve Vrouwetoren ook wel de Lange Jan genoemd, is het belangrijkste onderdeel van het plein. Oorspronkelijk hoorde de toren bij een in de 18e eeuw verdwenen kerk. De toren is geïnspireerd op de domtoren in Utrecht en behoord tot de Gotiek.

Tegenwoordig zijn er heel veel verschillende restaurants op het plein te vinden. In de zomer wordt het plein vooral gebruikt voor het uitstallen van terrassen. Een keer per maand wordt er een snuffelmarkt georganiseerd op het plein.

Vroeger hadden de gebouwen op en rondom het plein een andere functie. Het Lieve Vrouwenkerkhof werd gebruikt als bedevaart plaats en de biggenmarkt vond daar plaats. Bouwerij De klok werd vroeger als pakhuis gebruikt. De Lieve Vrouwetoren werd als mutatie opslagplaats gebruikt.

In de zomer is de sfeer op het plein heel erg gezellig dan staat het hele plein vol met verschillende terrasjes. In de coronatijd is het plein heel erg rustig en in de sfeer die er in de zomer is ver te zoeken. Zelf zou ik niet echt iets aan het plein willen veranderen, omdat het plein zelf een bepaalde geschiedenis heeft. Als ik echt iets aan het plein zou moeten veranderen zou ik een tijdelijk kunstwerk neerzetten, deze moet wel passen in de omgeving.

Bronnen:

- http://www.onzelievevrouwetoren.nl/pleinhistorie

- https://amersfoortsamen.nl/locatie/2225/lieve-vrouweplein

Varkensmarkt

De oorsprong van een Varkensmarkt is natuurlijk logisch: een markt waar varkens verhandeld worden. De varkensmarkt werd later verplaatst naar het Lieve Vrouwekerkhof. Uit historische bronnen is bekend dat het plein tot 1552 het St. Joostenplein heeft geheten. Het plein kreeg pas zijn huidige naam toen de varkensmarkt verhuisde van de Appelmarkt naar dit plein.

Zelf zou ik het plein geen andere naam geven aangezien het maar een klein pleintje is en iedereen het kent als de plek waar vroeger varkens verhandeld werden.

Het plein zelf, maar ook de omringde architectuur vormen een eenheid. Sommige gebouwen zijn gerenoveerd dus passen minder goed bij het plein. De huidige functie van het plein is nu voor het uitstallen van terrassen. Als het heel druk is in de stad worden er vaak fietsen neergezet op de Varkensmarkt. Het is lastig om te zeggen tot welke architectuurstroming de verschillende gebouwen horen, veel gebouwen zijn kort geleden nog gerenoveerd hierdoor lijken ze heel erg modern. Zelf denk ik dat de gebouwen vooral behoren tot de Nieuw historiserende stijl. Sinds 1984 staat er op het plein een beeld van de kunstenaar Marius van Beek, genaamd de Baadster en Torser.

De sfeer op het plein is in de zomer erg aangenaam, omdat de terrassen dan open zijn. Zelf zou ik niks aan het plein willen veranderen, omdat er een verleden zit achter het plein.

Bronnen:

- https://indebuurt.nl

Eemplein (14 m breed aan westzijde, 75 m waar plein aansluit bij de Eem)

Het Eemplein ligt in het Eemkwartier aan de rivier de Eem. Het doel van de aanleg van het plein was het creëren van een tweede stadscentrum ten noorden van de huidige. Het plein heeft zijn naam te danken aan de rivier de Eem.

Zelf vind ik de naam goed bij het plein passen, omdat de rivier de Eem een belangrijk onderdeel uitmaakt van de stad Amersfoort. Als ik wel een ander naam aan het plein zou moeten geven zou ik kiezen voor plein aan de Eem of Eemhaven, plein grenst namelijk ook aan de haven.

Het Eemplein is sinds 2012 helemaal af. Het plein zelf, maar ook de omringde architectuur zijn vrij modern.

Het plein is ontwikkeld vanuit 1 concept. Pathé Amersfoort werd geopend in oktober 2012, in dezelfde periode opende de Albert Heijn en Mediamarkt ook zijn deuren.

In 2014 werd het Eemhuis geopend, het gebouw is vergeleken met de andere gebouwen erg modern.

Met de opening van het Eemhuis is het Eemplein het culturele hart van Amersfoort. Het Eemhuis bestaat uit een openbare bibliotheek, het regionaal archief, 'Scholen in de Kunst' en Kunsthal KAdE.

Vroeger stond er een heel groot industrie terrein op de locatie waar nu het Eemplein gevestigd is. In 1998 ging het laatste huis van 't Sasje tegen de vlakte. Nadat de industrie en 't Sasje waren afgebroken heeft het gebied een aantal jaren braak gelegen. De aanleg van het Eemplein begon pas in 2008 en was klaar in 2012.

De gebouwen en het plein zelf behoren tot de Hedendaags architectuur. Vooral het Eemhuis is heel eg modern vormgegeven, door het toepassen van aluminium bollen. De bollen komen ook terug in de binnenruimte, hierdoor zijn binnen en buiten goed met elkaar verbonden. De aluminium bollen op de voorgevel verwijzen naar het schild van Sint-Joris, de patroonheilige van de stad Amersfoort.

Op het plein is een heel nieuw modern appartementencomplex gebouwd. De bouw heeft ruim 2 jaar geduurd en de oplevering vond begin 2021 plaats.

In de winters van 2013 en van 2014 is op het Eemplein het “Winterparadijs” georganiseerd: er was een grote schaatsbaan met horecavoorziening. In 2016 is de zesde editie van The Passion gehouden op het Eemplein.

Het plein wordt vandaag de dag vooral gebruikt voor het houden van feesten en evenementen. Tijdens Koningsdag wordt er vaak een festival gehouden die gratis te bezoeken is. Op dit festival treden verschillende Nederlandse artiesten op.

De sfeer op het plein is goed. Als er evenementen plaats vinden is het altijd erg druk.

Wat ik zelf leuk zou vinden als kunst en cultuur beter terug zou komen in de buitenruimte. Het plaatsen van een kunstwerk dat Amersfoort typeert kan ervoor zorgen dat kunst en cultuur beter terug kom, door veel kleur toe te passen valt het kunstwerk extra op.